Żyjemy w czasach pogardy. Dzień po tym jak zbrodniarz wojenny, premier Izraela Benjamin Netanjahu nominował zbrodniarza wojennego, prezydenta Stanów Zjednoczonych do Pokojowej Nagrody Nobla, USA nałożyły sankcje na Francescę Albanese, wybitną włoską prawniczkę i ekspertkę w zakresie praw człowieka, Specjalną Sprawozdawczynię ONZ ds. okupowanych terytoriów palestyńskich. Już wcześniej, w liście do Sekretarza Generalnego ONZ z 20 czerwca br. administracja Trumpa wzywała do usunięcie Albanese za rzekome wspieranie „terroryzmu”. Co tak zabolało imperium, że postanowił personalnie zaatakować prawniczkę?
30 czerwca na 59 sesji Rady Praw Człowieka ONZ Albanese przedstawila swój najnowszy raport zatytułowany „Od ekonomii okupacji do ekonomii ludobójstwa”. Dokument wszechstronnie analizuje rozwój izraelskiej okupacji Palestyny jako kolonialnego projektu i jego ekonomiczno-przemysłową infrastrukturę. Albanese zwraca uwagę, że syjonistyczny projekt polityczny osiągnął nowy etap swojego rozwoju, który nazywa „gospodarką ludobójstwa”.
O ile większość postaw przywódców politycznych i rządów daje się określić mianem uchylania się od zobowiązań i zaniedbań, wiele podmiotów korporacyjnych czerpie zyski z nielegalnej okupacji, apartheidu, a także z ludobójstwa. Autorka zauważa, że „przedsięwzięcia kolonialne i związane z nimi ludobójstwa były historycznie napędzane i umożliwiane przez sektor korporacyjny”, a formę kapitalizmu funkcjonującą na terenach okupowanej Palestyny nazywa „kolonialnym kapitalizmem rasowym”. W systemie tym interesy przyczyniają się do wywłaszczania rdzennej ludności z jej ziem. Podmioty korporacyjne w imię zysków świadomie przyczyniają się też do poważnych naruszeń prawa międzynarodowego.
Raport stwierdza, że „zmilitaryzowana przemoc stworzyła państwo Izrael i pozostaje siłą napędową jego projektu kolonialno osadniczego” i opisuje zaangażowanie korporacji w wojsko i aparat „bezpieczeństwa” reżimu Izraela współcześnie.
Izraelscy i międzynarodowi producenci broni opracowują „coraz skuteczniejsze systemy wypędzania Palestyńczyków z ich ziem”, oraz technologie „ucisku, represji i zniszczeń”. „Długotrwała okupacja i powtarzające się kampanie wojskowe zapewniły poligon doświadczalny dla najnowocześniejszych zdolności wojskowych”, takich jak platformy obrony powietrznej, drony i systemy celowania”. To smutna ironia, że kolejne pokolenia wybitnych inżynierów rozwijają maszyny, które później służą do masowej eksterminacji populacji.
Wśród kluczowych producentów i dostawców narzędzi zbrodni raport wymienia Ebit Systems i Israel Aerospace Industries. Obie firmy są w pierwszej 50 największych firm tego rodzaju na świecie. Elbit Systems otrzymał Nagrodę Obrony Izraela za rok 2024. Produkowane przez Elbit Systems i Israel Aerospace Industries dalece zautomatyzowane drony stały się „wszechobecnymi na niebie w Gazie maszynami do zabijania”.
Producenci polegają na „sieci pośredników, w tym firm prawniczych, audytorskich i konsultingowych, a także handlarzy bronią, agentów i brokerów”, aby dostarczać broń do Izraela.
Na uwagę zasługuje wymieniony w raporcie amerykański koncern Lockheed Martin, którego samoloty F-35 i F-16 są „nieodzownym elementem wyposażenia Izraela w bezprecedensową siłę powietrzną, która pozwoliła mu zrzucić około 85 000 ton bomb” od października 2023 r., co doprowadziło do masowych ofiar i zniszczeń w Strefie Gazy.
Korporacyjne więzy współudziału nie kończą się na producentach broni, „izraelskie firmy technologiczne często wyrastają z wojskowej infrastruktury i strategii”. Znana w Polsce firma NSO Group, założona przez członków zbrodniczej Jednostki 8200, produkuje oprogramowanie szpiegujące Pegasus, które zanim zostało sprzedane wielu krajom na całym świecie (także w Polsce) było używane przeciwko palestyńskim aktywistom i przeciwko całemu palestyńskiemu społeczeństwu.
Raport opisuje też znaczącą obecność firmy Microsoft w Izraelu, gdzie firma ma swój największy poza USA ośrodek. Technologie Microsoftu funkcjonują w izraelskiej „służbie więziennej, policji, na uniwersytetach i w szkołach, także w nielegalnych osadach” i od 2003 są zintegrowane z izraelskim wojskiem.
Firmy Microsoft, Aphabet i Amazon dostarczają Siłom Okupacyjnym Izraela nowoczesnych technologii przetwarzania danych, automatyzacji podejmowania decyzji. Project Nimbus, konsorcjum z udziałem tych firm, Izraelowi krytyczną infrastrukturę chmurową po październiku 2023 r. Ich serwery zlokalizowane w Izraelu zapewniają suwerenność danych i potencjalnie „tarczę przed odpowiedzialnością”.
Jeśli śledzicie postępy izraelskiej kampanii zbrodni i bohaterskiego ruchu oporu przeciwko niej, a nawet jeśli znacie z historii choćby zamordowaną przez Izrael aktywistkę Rachel Corrie, znacie buldożery firmy Caterpillar, które raport opisuje jako broń, wykorzystywaną w niemal każdej kampanii zbrodni od 2000 roku do „oczyszczania pola”, „neutralizowania terytorium” i zabijania Palestyńczyków. Również firmy HD Hyundai i Doosan, oraz Volvo Group są „powiązane z niszczeniem palestyńskiej własności”. Izraelski licencjobiorca Volvo jest również współwłaścicielem firmy produkującej opancerzone autobusy dla nielegalnych osiedli.
Niemiecka firma Heidelberg Materials AG za pośrednictwem spółki zależnej Hanson Israel ukradłą z ziem okupowanych miliony ton skały dolomitowej w używanej w budownictwie kolonii. Wiele firm przyczyniło się do budowy nielegalnych dróg i innych elementów nielegalnej infrastruktury transportowej.
Ale na tym oczywiście nie koniec. Ekonomia okupacji i ludobójstwa obejmuje także Mekorot, izraelski państwowy „monopol wodny na okupowanych terytoriach palestyńskich”, kontrolujący dostęp Palestyńczyków do wody i zaopatrując w nią nielegalnych osadników. Po październiku 2023 roku Mekorot ograniczył znacznie przepustowość rurociągów w Strefie Gazy. Również elektryczność jest narzędziem okupacji. Firma Israel Electric Corporation zarządza siecią elektryczną na ziemiach okupowanych „dostarczając energię nielegalnym osadnikom, jednocześnie kontrolując i utrudniając dostęp Palestyńczykom”.
Izraelskie ludobójstwo nie zatrzymało także rozwoju eksploatacji ropy naftowej i Gazu. Firma BP PLC ma licencje na palestyńskie obszary morskie nielegalnie eksploatowane przez Izrael. BP i Chevron są również głównymi udziałowcami w izraelskim imporcie ropy naftowej.
Kluczowa dla okupacji i obecnie także ludobójstwa jest eksploatacja palestyńskiej ziemi. „Agrobiznes prosperuje dzięki izraelskiemu ekstraktywizmowi i zawłaszczaniu ziemi”, produkując towary i technologie służące interesom osadników i kolonizatorów, jednocześnie „niszcząc palestyńskie systemy żywnościowe i przyspieszając przesiedlenia”. Firmy Tnuva i Netafim „nadal zapewniają bezpieczeństwo żywnościowe Izraelczykom, podczas gdy system żywnościowy, do którego należą, powoduje brak bezpieczeństwa żywnościowego – a nawet głód – dla innych”. Mówimy o realiach sprzed całkowitej blokady Strefy Gazy. W ostatnich dniach Izrael pochwalił się co prawda tym, że odkąd złamał zawieszenie broni do Strefy Gazy wjechały 3000 ciężarówek z pomocą humanitarną, ale nie omieszkał pominąć faktu, że liczba ta (na poziomie średnio 66 ciężarówek dziennie) jest ledwo 1/4 ilości pomocy humanitarnej potrzebnej dla samego przetrwania na minimalnym poziomie i przy ścisłym racjonowaniu jedzenia.
Sektor finansowy oczywiście również nie omieszkał szukać zysków w zbrodni. „Obligacje skarbowe odegrały kluczową rolę w finansowaniu trwającego ataku na Gazę”. Głównymi ich nabywcami były firmy zarządzające aktywami takie jak Blackrock, Vanguard i PIMCO, a gwarancji udzieliły im między innymi BNP Paribas i Barclays, które udzielały też pożyczek przemysłowi zbrojeniowemu Izraela.
Również globalni giganci ubezpieczeniowi jak Allianz i AXA oraz fundusze emerytalne w tym Norwegian Government Pension Fund Global i Caisse de dépôt et placement du Québec, „inwestują duże sumy w akcje i obligacje zamieszane w okupację i ludobójstwo”. Mówimy o ogromnych, także publicznych pieniądzach!
Raport opisuje postawę firm doradztwa finansowego i stowarzyszeń zajmujących się „odpowiedzialnym inwestowaniem”, które „nie biorą pod uwagę naruszeń praw człowieka na okupowanych terytoriach palestyńskich w swojej ocenie inwestycji środowiskowych, społecznych, umożliwiając „odpowiedzialnym/etycznym funduszom inwestycyjnym zachowanie zgodności ze środowiskiem, społeczeństwem i ładu korporacyjnego pomimo inwestowania w obligacje rządu Izraela i w akcje spółek zamieszanych w naruszenia”.
Akademia dla Palestyny i ruchy studenckie na całym świecie od dawna walczą z uwikłaniem instytucji nauki w izraelskie zbrodnie. Raport Albanese opisuje między innymi jak Massachusetts Institute of Technology (MIT) prowadzi „badania nad bronią i inwigilacją finansowane przez izraelskie Ministerstwo Obrony”. Są to jedyne zagraniczne badania wojskowe finansowane w MIT. MIT przyjął fundusze od Lockheed Martin i Ebit Systems. Izraelskie uniwersytety uwikłane w ludobójstwo współpracują z firmami zaangażowanymi w projekty wojskowe.
W izraelskie ludobójstwo uwikłana jest także Unia Europejska. Programy UE Horyzont Europa i Horyzont 2020 sfinansowały izraelskie projekty wojskowe i technologiczne podwójnego zastosowania, w tym te wykorzystywane w wojskowych dronach w Strefie Gazy.
Ktoś powie „ale firmy muszą kierować się zyskami”. A co z prawem międzynarodowym, które nakłada na państwa obowiązek „zapobiegania, badania, karania i naprawiania nadużyć ze strony podmiotów prywatnych w przypadku naruszeń praw człowieka”? Jeśli podmiot korporacyjny działa zgodnie z instrukcjami państwa lub jest skutecznie kontrolowany przez państwo, naruszenia ze strony podmiotów prywatnych można w świetle prawa międzynarodowego przypisać państwu. Jeśli chodzi o same firmy „Orzecznictwo potwierdziło, że podmioty korporacyjne nie mogą uniknąć odpowiedzialności, twierdząc, że jedynie realizowały umowy handlowe”.
Orzeczenia Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości zmieniły „ocenę odpowiedzialności korporacyjnej”, podobnie jak uznanie przez MTS nielegalności okupacji oraz „skali i powagi naruszeń po październiku 2023 r”. Raport rekomenduje nałożenie sankcji i pełnego embarga na broń na Izrael włącznie z wszystkimi uprzednimi umowami i towarami podwójnego zastosowania, a także zawieszenie lub uniemożliwienie wszystkich umów handlowych i relacji inwestycyjnych z Izraelem, oraz egzekwowanie odpowiedzialności prawnej korporacji.