Nawet jeśli staramy się śledzić wiadomości o izraelskich zbrodniach i palestyńskiej walce o wyzwolenie, nie jest to łatwe. Z pomocą przychodzą nieliczne portale, blogi, dokumenty organizacji humanitarnych i międzynarodowych trybunałów. Mgła wojny nadal unosi się wysoko, a medialna fabryka pogardy pracuje na pełnych obrotach, dbając o to, żebyście się za bardzo nie interesowały największą zbrodnią naszych czasów.
W tym kontekście praca izraelskiego historyka Lee Mordechaja „Dawanie świadectwa o izraelsko-gazańskiej wojnie” (Bearing Witness to the Israel-Gaza War) jest nieocenioną pomocą i już dziś można domniemywać, że będzie ważnym punktem odniesienia dla przyszłych historyczek. Lee Mordechaj w swoim drobiazgowo udokumentowanym i moralnie zaangażowanym dziele przedstawia zatrważający obraz wojny Izraela z Gazą, podkreślając jej dewastujące konsekwencje humanitarne.
Świadectwo Mordechaja wykracza poza typowe granice relacjonowania zdarzeń, oferując narrację naukową, a jednocześnie głęboko zaangażowaną moralnie, ukazującą kampanię ludobójstwa prowadzoną przez państwo izraelskie przeciwko Palestyńczykom w Strefie Gazy. Mordechaj czerpie z obszernego zbioru dowodów, w tym raportów instytucji, relacji naocznych świadków oraz analiz medialnych.
Centralnym punktem pracy Mordechaja jest przerażająca arytmetyka cierpienia: ponad 44 000 Palestyńczyków zostało zabitych, z czego 60% to kobiety, dzieci i osoby starsze. Konflikt, rzekomo będący odpowiedzią na atak Hamasu z 7 października 2023 roku, przerodził się w kampanię przytłaczającej i nieproporcjonalnej przemocy mającej na celu systematyczne niszczenie palestyńskiego społeczeństwa. Wiemy już dziś, że dane o liczbie ofiar, które Mordechaj przytacza są konserwatywne w stosunku do ostatecznych, które będziemy znać, gdy wojna się skończy, ale nie odbiera to wiarygodności świadectwu izraelskiego historyka. Analiza Mordechaja umiejscawia te wydarzenia w szerszym kontekście historycznym relacji izraelsko-palestyńskich, ukazując ponurą trajektorię wywłaszczenia, dehumanizacji i przemocy strukturalnej.
Dokument otwiera się stanowczym uznaniem zbrodni popełnionych przez Hamas 7 października 2023 roku. Mordechai kategorycznie potępia te czyny jako zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości. Historia nie rozliczyła się jeszcze z wydarzeniami tego dnia, a śledztwo Al-Jazeery z kwietnia 2024 roku i późniejsze analizy Asy Winstanleya z Electronic Intifady i Justina Podura pokazują, że o wielu rzeczach jeszcze nie wiemy. Mordechaj przyjmuje większość oficjalnej, przychylnej Izraelowi wersji wydarzeń, twierdzi jednak, że reakcja Izraela daleko przekroczyła granice proporcjonalności i konieczności, przeradzając się w kampanię ludobójstwa.
Celowe atakowanie infrastruktury cywilnej, wywoływanie głodu i systematyczne niszczenie systemu opieki zdrowotnej w Gazie są przedstawiane nie jako przypadkowe skutki wojny, ale jako świadome strategie mające na celu unicestwienie Palestyńczyków. Mordechaj argumentuje, że działania te spełniają kryteria ludobójstwa według prawa międzynarodowego, w tym zamiar zniszczenia w całości lub w części grupy narodowej, etnicznej, rasowej lub religijnej.
Mordechaj wskazuje dehumanizację jako centralny filar polityki izraelskiej, realizowanej przez instytucje państwowe, wojsko i społeczeństwo. Ten proces znormalizował ludobójczy język i działania w izraelskiej debacie publicznej. Od retoryki przywódców politycznych po zachowanie żołnierzy w Gazie, systematyczne odczłowieczanie Palestyńczyków jest przedstawione w sposób jednoznaczny. Mordechaj cytuje liczne przykłady, w tym publiczne oświadczenia izraelskich urzędników popierających wypędzenie lub unicestwienie Palestyńczyków, oraz udokumentowane przypadki nadużyć wobec zatrzymanych cywilów, od przemocy fizycznej po tortury psychiczne.
Jako socjalistki rozumiemy, że dehumanizacja to mechanizm ideologiczny wzmacniający hierarchie władzy i uzasadniający wyzysk oraz eksterminację marginalizowanych grup. Tak jak ideologia klasowa naturalizuje nierówności ekonomiczne w kapitalizmie, dehumanizacja Palestyńczyków legitymizuje ich systematyczną opresję i wywłaszczenie także w oczach opinii publicznej w naszej części świata.
Mordechaj poświęca znaczną uwagę izraelskiemu wykorzystaniu niedostatku jako broni wojennej. System opieki zdrowotnej w Gazie, który wcześniej był kruchy, został zniszczony do tego stopnia, że podstawowe procedury medyczne wykonywane są bez znieczulenia. Głód, brak wody i prądu są opisane jako celowe polityki mające na celu podporządkowanie ludności palestyńskiej. Strategie te, według Mordechaja, stanowią zbrodnie przeciwko ludzkości i naruszenie międzynarodowego prawa humanitarnego.
Wstrzymywanie dostępu do niezbędnych dla życia rzeczy również służy utrzymywaniu kontroli. Celowe pozbawienie zasobów przekształca podstawowe potrzeby w narzędzie dominacji, co odzwierciedla sposób, w jaki kapitalistyczne systemy wykorzystują niedobory, aby utrzymać dyscyplinę pracy i hierarchie ekonomiczne. W Gazie logika ta objawia się w swojej najbardziej brutalnej i odczłowieczającej formie, redukując samo życie do waluty politycznej.
Mordechaj argumentuje, że działania Izraela nie dotyczą wyłącznie kontroli terytorialnej, ale także wymazania tożsamości palestyńskiej. Niszczenie uniwersytetów, bibliotek, meczetów i zabytków kultury przedstawiane jest jako atak na samą tkankę społeczną Palestyńczyków. Mordechaj przedstawia obszerne dowody na to, że izraelscy urzędnicy otwarcie popierają depopulację Gazy i niszczenie jej kulturowych oraz historycznych miejsc.
Wymazywanie kultury wpisuje się w nasze rozumienie syjonistycznego projektu niszczenia kultur rdzennych jako narzędzia imperializmu i integralną część projektu kolonialnego. Tak jak ekspansja kapitalistyczna dąży do ujednolicenia systemów ekonomicznych, reżimy osadniczo-kolonialne często mają na celu wymazanie kulturowej odrębności kolonizowanych, zapewniając ich pełne i nieodwracalne podporządkowanie.
Szczególnie poruszająca jest część pracy Mordechaja dotycząca współodpowiedzialności społeczności międzynarodowej, zwłaszcza Stanów Zjednoczonych, za umożliwienie działań Izraela. Poprzez pomoc wojskową, wsparcie dyplomatyczne i kształtowanie narracji medialnych USA zapewniły Izraelowi bezprecedensowe wsparcie w działaniach wojennych. Mordechaj twierdzi, że wsparcie to izoluje Izrael od odpowiedzialności, mimo iż jego działania spotykają się z powszechnym potępieniem organizacji zajmujących się prawami człowieka i międzynarodowych instytucji.
Sojusz USA i Izraela jest przykładem, jak mocarstwa imperialne wspierają reżimy osadniczo-kolonialne w celu zabezpieczenia interesów geopolitycznych i ekonomicznych. Przywołajmy raz jeszcze słowa rezolucji Progressive International z października 2023 roku: „Uznajemy, że syjonistyczny projekt ma charakter kolonialny, został zbudowany na skradzionej ziemi i jest podtrzymywany przez systematyczne wykluczenie, wyzysk i eksterminację Palestyńczyków”.
Mordechaj krytykuje rolę mediów głównego nurtu w kształtowaniu percepcji wojny, podkreślając ich bezkrytyczne przyjmowanie izraelskich narracji i marginalizowanie palestyńskich głosów. Dokumentuje celowe próby dyskredytowania krytyki, zaciemniania skali przemocy w Gazie i przedstawiania działań Izraela jako „niezbędnej obrony”.
Ten medialny przekaz należy rozumieć w szerszym kontekście produkcji ideologii w kapitalizmie. Tak jak media w społeczeństwach kapitalistycznych służą interesom klasy rządzącej, tak bezkrytyczne przedstawianie izraelskiej polityki odzwierciedla zbieżność interesów instytucji medialnych z władzą imperialistyczną i państwową.
Pomimo przytłaczającej narracji o przemocy i współwinie, praca Mordechaja jest również świadectwem siły oporu. Dokumentując zbrodnie i wzmacniając głosy sprzeciwu, kwestionuje milczenie. Jego badania są wezwaniem do działania i do konfrontacji z moralnymi i politycznymi porażkami, które podtrzymują niesprawiedliwość.
Praca Lee Mordechaja to miażdżące oskarżenie wobec przemocy państwowej, globalnej współwiny i struktur ideologicznych podtrzymujących opresję. Dzięki drobiazgowej dokumentacji i moralnej klarowności ujawnia ludzki koszt konfliktu kształtowanego przez historyczne krzywdy, systematyczną dehumanizację i nieubłaganą logikę władzy. Dla tych, którzy zobowiązują się do walki o sprawiedliwość, jego praca jest zarówno ostrzeżeniem, jak i wezwaniem do działania, oraz przypomnieniem, że walka z opresją jest dziś bardziej pilna niż kiedykolwiek.
Oczekując na zawieszenie broni nie mamy złudzeń. Palestyńska walka o wyzwolenie nie kończy się, dlatego raz jeszcze wzywamy wszystkie progresywne siły polityczne do oporu wobec izraelskiej machiny śmierci i podtrzymujących ją więzów korporacyjnego, instytucjonalnego, militarnego i medialnego współudziału. Walka o wyzwolenie Palestyny pozostaje ważnym frontem walki o wyzwolenie całej ludzkości.
Tekst Bearing Witness to the Israel-Gaza War znajdziecie na stronie internetowej: https://witnessing-the-gaza-war.com/