Red Books Day to święto obchodzone w rocznicę publikacji „Manifestu Partii Komunistycznej” Marksa i Engelsa. Dziś mija 176 lat od tego dnia. Z tej okazji przygotowaliśmy listę dziesięciu tekstów, kilka z nich po raz pierwszy opublikowanych po polsku, oraz sporządziliśmy ich wersje audio. Zbiór ten brany jako całość stanowi wstęp do socjalistycznej strategii politycznej — innymi słowy tego, co i jak robić (oraz czego unikać) w perspektywie długoterminowej walki o socjalizm.
Musimy pogłębiać naszą wiedzę teoretyczną nie z powodu jakiejś sofistyki a po to, żeby brać przykłady pozytywne i negatywne z historycznych i aktualnych źródeł. Bez tego jesteśmy skazani na błądzenie po ciemku. Powinniśmy traktować także te teksty jako żywy wkład w nasz ruch i podchodzić do nich wszystkich krytycznie. Kapitaliści nie boją się aktywistów, którzy mają wyuczone na pamięć wszystkie najfajniejsze hasełka — powinni się jednak bać aktywistów, którzy nauczeni wnioskami z poprzednich dekad wiedzą jak skutecznie się organizować!
Poniższa lista nie jest bynajmniej wyczerpująca. Nie jest to też jedyna możliwa lista tego typu. Warto jest więc poszerzać swoją wiedzę o różne źródła a tę listę traktować jako punkt wyjścia.
Tosia Levi i Jan Michalik – „Dlaczego socjalizm?”
W 1949 roku w eseju „Dlaczego socjalizm?” Albert Einstein wskazał na socjalizm jako na odpowiedź na „gospodarczą anarchię społeczeństwa kapitalistycznego”, w której widział „prawdziwe źródło zła”. Dziś polityka najczęściej sprowadza się do teatralnych gestów (spektakl) i zarządzania systemem traktowanym jako ostateczny, naturalny i niezmienny. Większa część opinii publicznej nie ma pojęcia czym jest socjalizm i dlaczego w ogóle ktokolwiek miałby krytykować kapitalizm. Tosia Levi i Jan Michalik z Akcji Socjalistycznej w swoim eseju „Dlaczego socjalizm?” wracają do pytań stawianych przez Einsteina i oferują wszechstronną, dobrze osadzoną w teorii i praktyce walk klasowych definicję socjalizmu jako „doktryny wyzwolenia ludzkości z tyranii, dominacji, nudy i nędzy”.
Szymon Dickstein – „Kto z czego żyje”
Przystępny wykład teorii Marksa z pierwszego tomu „Kapitału”. Przedstawia spojrzenie na społeczeństwo kapitalistyczne z perspektywy klasowego podziału na tych, którzy utrzymują się ze swojej pracy sprzedając swoją siłę roboczą, a tych, którzy utrzymują się z pracy cudzej.
Fryderyk Engels „Zasady komunizmu”
Wszystko, co chciałybyście wiedzieć o komunizmie, ale bałyście się zapytać. W „Zasadach komunizmu” Engels zakreśla podstawowe zasady komunizmu jako systemu politycznego i ekonomicznego takie jak zniesienie własności prywatnej i ustanowienie bezklasowego społeczeństwa. Tekst Engelsa to świetne narzędzie do przygotowania się do internetowych pyskówek z kucami!
György Lukács – „Czym jest marksizm ortodoksyjny?”
Klasyczny esej György’ego Lukácsa „Czym jest marksizm ortodoksyjny?” definiuje marksistowską ortodoksję jako wierność metodologii materializmu historycznego. Lukács podkreśla znaczenie perspektywy klasowej dla rozumienia społeczeństwa, oraz przezwyciężenia utopizmu i rewizjonizmu. W dobie wszelkiego rodzaju „postlewicowych” i „postmarksistowskich” narracji — lektura obowiązkowa! Tekst jest gęsty, ale zasługuje na czas i uwagę.
Włodzimierz Lenin – „Trzy źródła i trzy części składowe marksizmu”
Opracowanie korzeni myśli marksistowskiej, które obrazuje to, że nie powstała ona spontanicznie a jest kontynuatorką i syntezą wcześniej istniejących nurtów myśli politycznej, ekonomicznej i filozoficznej.
Mike Macnair – „Skończmy z rozłamami”
Nowoczesne przedstawienie kwestii demokracji, różnicy zdania i wolności słowa wewnątrz organizacji socjalistycznych. Macnair przedstawia tezę, że ugrupowania socjalistyczne nie mogą funkcjonować skutecznie bez zachęcania członków do otwartej dyskusji i polemiki, oraz że podstawy członkostwa muszą być konkretnie ustalone nie na podstawie niejasnych moralnych przykazań czy estetyki a długoterminowej strategii.
Donald Parkinson – „Rewolucyjny Program Minimum-Maksimum”
Rozwinięta perspektywa na to jak formułować dzisiejsze programy polityczne — podstawę demokratycznych organizacji socjalistycznych. Parkinson przywołuje model minimum-maksimum, który znajdziemy również w “Manifeście Partii Komunistycznej”, żeby pokazać jego pomysłowość, uniwersalność i aktualność.
Róża Luksemburg – „Kwestia taktyki”
Polemika przeciwko bardzo częstej tendencji w ruchu socjalistycznym do wchodzenia w kompromitujące koalicje. Luksemburg zaznacza kluczowy aspekt polityki opartej na jedności programowej — to, że nie możemy pozwalać sobie na rezygnację z punktów programowych w oportunistycznym przekonaniu, że da nam to krótkoterminowe zyski, ponieważ istotą programu jest jego całościowość.
Karol Marks – „Apel Komitetu Centralnego do Związku Komunistów”
Podczas gdy kontrrewolucja święciła triumf w Europie po stłumieniu ruchów rewolucyjnych z lat 1848-1849, Marks i Engels wspólnie przygotowali szereg porad i taktycznych uwag, skierowanych do socjalistów działających w szeregach niemieckiego proletariatu. Szczególnie warte uwagi jest ich skupienie na niezależności politycznej klasy pracującej, jak i ich naleganie, że powinna ona “doprowadzić do ostatecznych konsekwencji wnioski demokratów”.
Laura Miles – „Teoria tożsamości i odwrót od klasy”
Tekst Laury Miles to solidnie osadzona w marksizmie analiza polityki queerowego wyzwolenia. Miles wychodzi od historycznych źródeł opresji i marginalizacji transpłciowości w kapitalizmie. Miles oferuje przekonującą wizję sprawiedliwego społeczeństwa bez dyskryminacji i hierarchii utrwalających panowanie i pokazuje istotną współbieżność walk o queerowe wyzwolenie i walk klasowych.
Wszystkie nasze audiobooki i inne materiały dźwiękowe znajdziecie także na naszym Spotify.